Adam Mickiewicz
Adam Mickiewicz urodził sie w Zaosiu koło Nowogródka 24 grudnia 1798 roku. Pochodził z ubogiej rodziny szlacheckiej, nie zapewniającej mu tzw. niezależnej egzystencji. To oznaczało, ze musiał stosunkowo wcześnie liczyć sie z koniecznością pracy zarobkowej. Dlatego wstępując na Uniwersytet Wileński podpisał umowę stypendialną.
Poeta był członkiem – założycielem Towarzystwa Filomatów (1817). Tajne stowarzyszenie utworzyli zaprzyjaźnieni studenci: Jeżowski, Zan, Czeczot, Malewski, Mickiewicz i in. Towarzystwo Filomatów bylo zalążkiem dla innego ugrupowania – Towarzystwa Filaretów, propagujacego hasła „ojczyzny, nauki, cnoty”.
Oficjalnym debiutem Adama Mickiewicza był wiersz Zima miejska, który drukowany był w „Tygodniku Wileńskim” w 1817 roku. W okresie filareckim powstały też pierwsze powieści poetyckie: Dziewica z Orleanu, Mieszko, ksiąźe Nowogródka, Pani Aniela.
Po ukończeniu studiów Adam Mickiewicz rozpoczał pracę jako nauczyciel w Kownie (wynik umowy stypendialnej). Tutaj napisał Odę do młodości i Piesń filaretów. W tym też okresie przeżywał nieszczęśliwą miłość do Maryli Wereszczakówny. W 1822 roku ukazał się pierwszy tom Poezji, w którym znajdował się cykl Ballady i romanse, uznany za manifest polskiego romantyzmu. W 1823 roku wyszedł drugi tom Poezji (Dziady cz. II i IV, Grażyna – to składowe elementy tego tomu).
Jesienią 1823 roku doszło do aresztowań członków Towarzystwa Filomatów i Filaretów, których osadzono w więzieniu stanu. Wyrok ogłoszono w sierpniu 1824 roku. Kilku przyjaciół Mickiewicza skazano na fortece, innych – na osiedlenie się w odległych od rodzinnej Litwy guberniach.
W listopadzie 1824 roku Mickiewicz przybył do Petersburga, w lutym 1825 roku dotarł do Odessy. Ubiegał się o posadę nauczyciela w kolegium im. Richelieu, jednak nie dopuszczono go do prowadzenia zajęć dydaktycznych. Okres odeski – to czasy bujnego życia towarzyskiego.
W 1825 roku odbył Mickiewicz romantyczną podróz po Krymie, która zaowocowała Sonetami krymskimi (Moskwa, 1826). W listopadzie 1825 roku poeta opuścił Odessę i przybył do Moskwy. Pobyt Mickiewicza w Moskwie trwał do maja 1829 r. (z krótką przerwą na pobyt w Petersburgu w grudniu 1827 roku). W 1828 roku ukazała się powieść poetycka Konrad Wallenrod. 15 maja 1829 roku Mickiewicz opuszcza Moskwę (groźba aresztowania) i udaje się droga morską do Niemiec. Przez Hamburg wędruje do Berlina. Zmierzając na południe, Mickiewicz po raz pierwszy odwiedził Drezno, złożył wizytę Goethemu w Weimarze. Przejście przez Alpy zostały upamiętnione lirykiem poświęconym muzie młodzienczej poezji, Marii Werszczakównie – Do M… Na Alpach w Splügen.
Przez ponad rok przebywał w Rzymie. W kwietniu 1831 roku opuścił miasto i udał się do Wielkopolski z zamiarem wzięcia udziału w powstaniu listopadowym. Do kraju jednak nie zdołał się przedostać. W 1832 roku wraz z falą emigrantów udał się do Drezna. Tu powstała III cz. Dziadów. Następnie wyjechał do Paryża, gdzie w lipcu 1834 roku zawarł związek małżenski z Cecylia Szymanowską. W tym samym roku zostaje wydany Pan Tadeusz.
W roku akademickim 1839/40 prowadzi wykłady o literaturze łacińskiej na uniwersytecie w Lozannie. W Szwajcarii pisze ostatnie wiersze – Liryki lozańskie. W 1840 roku Mickiewicz wraca do Paryża, rozpoczyna cykl wykładów w College de France. Oprócz tego uprawia publicystykę, koncentruje się na działalności politycznej. Za rozpowszechnianie idei Towiańskiego został usunięty z College de France. Po roku 1848 Mickiewicz usiłuje utworzyć polski legion, który mógłby walczyć z zaborcami. Pisze wtedy Skład zasad, w roku 1849 redaguje w Paryżu rewolucyjne pismo „Trybuna Ludów”. W 1855 roku wyjeżdża do Konstantynopola, gdzie umiera 26 listopada.